Dlaczego LIFE URBANGREEN?

Problemy związane z klimatem

Zmiana klimatu stanowi poważny i złożony problem, dlatego Unia Europejska przyjęła strategię w zakresie adaptacji do zmian klimatu (COM (2013) 2016). Obszary miejskie są szczególnie wrażliwe na wpływ klimatu, a w szczególności na upały, powodzie i susze.

Zazwyczaj zjawiska występujące w miastach (np. “efekt miejskiej wyspy ciepła”– gdzie obszar miejski jest znacznie cieplejszy niż obszary przyległe) oraz oddziaływanie ekstremalnych zjawisk pogodowych świadczą o dużej podatności miast na zmiany klimatyczne. .

Konieczne są zatem specjalne miejskie strategie adaptacyjne, aby miasta były bardziej odporne. W tym kontekście tereny zieleni i infrastruktura są uważane za najbardziej powszechne, opłacalne i skuteczne narzędzia do zwalczania skutków zmian klimatycznych – pomagają ludziom przystosować się lub łagodzić negatywne skutki tych zmian.

Tereny zieleni  dla dostosowania się i łagodzenia skutków zmian klimatu

Efekt miejskiej wyspy ciepła

Zazwyczaj obszary miejskie mają wyższe średnie temperatury w porównaniu do otaczających je obszarów peryferyjnych. Materiały powszechnie stosowane na terenie miast – takie jak asfalt i beton magazynują dużo energii słonecznej, przez co pozostają gorące długo po zachodzie słońca, tworząc zjawisko znane jako efekt miejskiej wyspy ciepła. Zwiększenie temperatura w mieście, powodowane przez okresowe fale upałów, może doprowadzić do udaru cieplnego i problemów z oddychaniem u osób starszych. Efekt miejskiej wyspy ciepła zwiększa również zużycie energii na klimatyzacje, która chłodzi domy oraz miejsca pracy.

Bilans wody

Tereny zieloni w miastach odgrywają ważną role w bilansie wody. Drzewa regulują cykl hydrologiczny, pomagają zredukować wpływ ulewnych deszczy poprzez ich przechwytywanie, infiltrację i parowanie znacznych ilości wody deszczowej. Planowane  sadzenie drzew oraz odpowiednia pielęgnacja już istniejących drzew w pasach drogowych może zmniejszać spływ wód opadowych zmniejszając tym samym skutki powodzi w miastach.

Chłodzenie oraz podniesienie jakości powietrza

Drzewa i roślinność posiadają naturalną zdolność chłodzenia – przede wszystkim zapewniają cień dla otaczających miejsc i konstrukcji. Ponadto roślinność pochłania znaczną część energii cieplnej w atmosferze i wykorzystuje ją do przekształcania wody zmagazynowanej w liściach w parę wodną, która następnie jest wydzielana przez drzewo (ewapotranspiracja). Zazielenienie miasta to także skuteczny sposób na zmniejszenie stężenia CO2 oraz innych zanieczyszczeń w atmosferze.

Znaczenie efektywnego zarządzania obszarami zielonymi

Miejskie tereny zieleni to przestrzenie, w których zachodzą naturalne procesy takie jak ewapotranspiracja, przechwytywanie wody deszczowej, czy infiltracja. Zieleń miejska zapewnia bezpieczne, zdrowe i przyjemne przestrzenie miejskie. Z drugiej strony, powszechne praktyki takie jak wycinanie drzew w celu zmniejszenia zagrożeń w pobliżu dróg czy przebudowa bioróżnorodnych „miejskich nieużytków” pogarszają zdolność miasta do regulowania temperatury i dostarczania mieszkańcom pozostałych wartościowych usług ekosystemowych.

Usługi ekosystemów powszechnie świadczone przez zieleń miejską są często pomijane i niedoceniane!

Zarządzanie miejskimi terenami zieleni jest trudnym zadaniem, które może nawet naruszyć równowagę ekologiczną, doprowadzając prawdopodobnie do paradoksalnego stwierdzenia, że miejskie przestrzenie zieleni mogą przyczynić się do globalnego ocieplenia: emisji gazów cieplarnianych z produkcji nawozów, koszenia, wydmuchiwania liści oraz innych praktyk w zakresie zarządzania trawnikami mogą być do czterech razy większe niż ilość węgla zgromadzonego przez trawę ozdobną w parkach.

Jasne jest zatem, że innowacyjne narzędzia oraz odpowiednie wytyczne dla władz lokalnych i innych praktyków w zakresie zarządzania miejskimi terenami zieleni w odpowiedzi na cieplejszą przyszłość są niezbędne. Jest to wyzwanie które LIFE URBANGREEN stawia sobie jako cel, który chce osiągnąć.